روف گاردن

روف گاردن یا سقف سبز در بسیاری از مجتمع‌های مسکونی یا تجاری استفاده می‌شود. طراحی بام سبز با فلاور باکس یا طراحی بام سبز مجتمع مسکونی امروزه به یکی از کار‌های مهم و ضروری برای پروژه‌هایی که در دست احداث هستند بدل شده و یکی از دلایل طراحی روف گاردن زیبا‌سازی یا جان دادن به محیط خشک و بی روح بام بوده و در واقع طراحی روف گاردن نه تنها به زیبایی محیط پشت بام کمک خواهد کرد بلکه در فروش و مسائل مرتبط با آن نیز بسیار تاثیر گذار بوده و حتی در بعضی از مواقع افرادی که قصد خرید خانه یا واحد تجاری در مجتمع‌های مختلف را دارند با دیدن روف گاردن برای خرید یا اجاره واحد مورد نظر بیشتر ترغیب می‌شوند.

چگونگی پیدایش روف گاردن:

روف گاردن از ایسلند و اسکاندیناوی شروع و در کشورهایی نظیر آلمان، آمریکا و… پدید آمد و رفته رفته ایجاد فضای سبز بر روی بام منازل و مجتمع‌ها مرسوم و روز به روز مدرن‌تر و پیشرفته‌تر شد. به تدریج روش و اصول طراحی روف گاردن تغییر کرد و ایجاد فضای سبز بر روی بام‌ها، پاسیو و تراس و… دستخوش تغییراتی شد. امروزه ایجاد این نوع فضا به صورت آماده صورت گرفته و با رعایت اصول مهندسی انجام خواهند شد. این اصول بخش‌ها و موارد مختلفی را شامل شده و با تکیه بر آزمون و خطا‌هایی که از بدو ورود و جا افتادن این پدیده در صعنت ساختمان و معماری رخ داده صورت گرفته و روز به روز با توجه به پیشرفت‌هایی که در این حوزه صورت گرفته ایرادات و خطا‌ها شناسایی شده و باعث شده است تا متخصصینی که در این زمینه فعالیت دارند با استفاده از آخرین متد‌های موجود طراحی فضای سبز بام منازل یا مجمتع‌ها را انجام داده و همین موضوع باعث می‌شود تا اتمام کار به صورت کامل و بدون نقص باشد.

اجرای روف گاردن:

اجرای روف گاردن همانطور که اشاره کردیم با استفاده از تجربیات و متد‌های بروز انجام خواهد شد و معمولاً تیم اجرا کننده متشکل از افراد گوناگون با تخصص‌های متفاوت می‌باشد. به عنوان مثال یک تیم وظیفه محاسبات و نقشه کشی دقیق را بر عهده داشته، تیم دیگری وظیفه زیر‌سازی یا کف‌سازی را بر عهده داشته، تیم دیگری هم وظیفه انتخاب و در نهایت اجرای فضای سبز را بر عهده خواهند داشت. نکاتی در این رابطه وجود دارد که باید به آنها توجه ویژه داشت به عنوان مثال انتخاب مصالح درست و محاسبات دقیق برای موفقیت آمیز بودن پروژه در دراز مدت بسیار اهمیت دارد. روز به روز فضا‌های بام‌ها یا تراس و پاسیو منازل یا برج‌ها کمتر می‌شود و به همین علت کار مهندسین مربوط به انجام همچین پروژه‌هایی سخت‌تر خواهد شد. در ایجاد فضای سبز بر روی بام‌ها باید به نکاتی همچون زهکشی اصولی و درست، توجه به تقسیم وزن بر روی بام، ایزولاسیون و… توجه داشت که در ادامه به موارد مهمی که به آنها اشاره شد خواهیم پرداخت.

زهکشی اصولی:

زهکشی اصولی و درست یکی از مهمترین فاکتور‌ها یا پارامتر‌هایی به شمار می‌رود که برای انجام یک پروژه باید به دقت بررسی شود در این امر از متخصصین کتیبه نگار استفاده می‌شود. زهکشی به دو دسته تقسیم خواهد شد ؛ زهکشی متمرکز و زهکشی گسترده، در واقع زهکشی به دو دلیل مهم انجام خواهد شد، اولین علت آن ایجاد بستر و شرایط مناسب برای ریشه گیاهانی که برای روف گاردن در نظر گرفته شده می‌باشد و دومین علت نیز هدایت و دفع آب مازاد است. برای دفع آب مازاد معمولاً از لوله‌های مخصوص و جداگانه استفاده می‌شود اما در صورتی که شرایط برای عملی کردن آن فراهم نباشد می‌توان از لوله‌های معمولی دفع بارانی که در پشت بام‌ها تعبیه می‌شوند نیز استفاده ‌شود. همانطور که اشاره کردیم یکی از اصلی‌ترین بخش‌هایی که در طراحی روف گاردن یا طراحی بام سبز مجتمع مسکونی وجود دارد همین زهکشی بوده و در صورتی که به صورت تخصصی و درست انجام نشود ممکن است مشکلات جدی را به همراه داشته باشد.

وزن وارد بر ساختمان:

تقسیم وزن یکی دیگر از نکاتی است که باید به آن توجه ویژه داشت تا پروژه در طولانی مدت موفقیت آمیز باشد، تا مشکلات و خسارت‌های جدی را به ساختمان وارد نکند. ایجاد روف گاردن بر روی بام همانطور که مستحضر هستید با توجه به مصالح و المان‌های مصرفی به تنهایی بار اضافی و قابل توجهی را بر ساختمان اعمال خواهد کرد اما در صورتی که بارش برف احتمالی و وزن مازادی که در بعضی از فصول سال ممکن است بر ساختمان وارد شود محاسبه نگردد، مشکلات جدی را به همراه خواهد داشت. به همین منظور برای جلوگیری از بروز مشکلات این چنینی مهندسان طراحی و نقشه خود را به نحوی انجام خواهند داد تا در صورت بارش برف‌های سنگین نیز وزن بر روی بام تقسیم شود و فشار به صورت متمرکز بر ساختمان وارد نشود. میزان وزنی که برای هر متر مربع از بام وزن معقولی به حساب می‌آید بین 50 تا 60 کیلو می‌باشد که اغلب متخصصین در این زمینه بر این موضوع واقف بوده و طبق همین فرمول جلو خواهند رفت. یکی دیگر از پارامتر‌هایی که به صورت مختصر به آنها اشاره کردیم مصالح و المان‌های بکار رفته در پروژه می‌باشد. وزن مصالح نیز باید به دقت محاسبه شود و معمولاً سعی می‌شود تا با توجه به شرایط و میزان وزنی که بام می‌تواند بدون فشار تحمل کند، مصالح و المان‌ها نیز انتخاب شوند.

اجرای آلاچیق:

اجرای آلاچیق بر روی بام یکی دیگر از مسائلی به شمار می‌رود که جدیداً از اهمیت ویژه برخوردار شده است و در بسیاری از روف گاردن‌ها نیز پیاده می‌شود. در اجرای آلاچیق بر روی بام نکاتی نظیر محاسبه‌ی حداکثر شدت باد، استحکام بالا، ایجاد فضای مناسب برای نشستن، توجه به فضای محدودی که در اختیار است و… . نیز در نظر گرفته می‌شود. مواردی که به آنها اشاره شد بخشی از نکاتی بودند که طراحی آلاچیق در باغ را با نصب آلاچیق در پشت بام از یکدیگر متمایز می‌کند. اما مسئله دیگری که باید به آن توجه کرد و تا حدودی کار را برای مهندسین اجرایی پروژه سخت می‌کند، چگونگی اتصال به استراکچر بوده که به نوعی تمامی مواردی که در قبل به آن اشاره کردیم به این مسئله مربوط خواهند شد و یکی از بخش‌های مشکل اجرای آلاچیق به شمار می‌رود.

ایجاد پوشش برای تاسیسات ساختمانی:

در این مرحله با مشورتی که با کارفرما انجام می‌شود، تصمیم گرفته می‌شود تا اگر قرار است پوششی بر روی تاسیسات ساختمان انجام شود چگونه باشد. تیم با توجه به امکاناتی که در اختیار دارند و با توجه به فضای موجود، پیشنهاد‌هایی را به کارفرما ارائه خواهند داد تا مشخص شود، طراحی بام سبز با فلاور باکس انجام شود یا دیوار سبز و… که نمونه کار‌ها و شرایط برای کارفرما توضیح داده می‌شود. کارهای دیگری نظیر ایجاد فضا‌های مشخصی برای نشستن، نور پردازی، ایجاد آبنما و… نیز امکان پذیر بوده و محدودیت در صورت داشتن فضای مناسب وجود نخواهد داشت.

مراحل نهایی:

در نهایت بعد از تاییدیه‌ای که از سوی کارفرما به مجریان طرح داده می‌شود طرح در فاز اجرایی قرار خواهد گرفت و تمامی مراحلی که به آنها در قبل اشاره شده بود طبق نقشه و برنامه ریزی‌های انجام شده به صورت کاملا اصولی پیش خواهد رفت. در مرحله بعد المان‌ها و اقلامی که در کارگاه توسط متخصصین کتیبه نگار تهیه و ساخته شده اند و آبنما، آلاچیق، چمن‌های مصنوعی، فلاور باکس‌ها، دیوار‌های سبز و… نیز نصب و اجرا خواهند شد. اما در مرحله‌های بعد نیز کارهای مربوط به آبیاری اتوماتیک باغچه‌ها صورت گرفته تا تمامی شرایط و بسترها برای کاشت انواع گیاهان مخصوص که از تنوع بالایی نیز برخوردار می‌باشند جهت تکمیل روف گاردن تهیه و اجرا شوند. یکی دیگر از کار‌های تکمیل کننده روف گاردن که در تقریباً در تمامی پروژه‌ها انجام استفاده می‌شود، بهره‌گیری از تکنولوژی‌های پیشرفته جهت صرفه جویی در مصرف آب و حفظ رطوبت محیط فضای سبز پشت بام می‌باشد. اصولی و درست اجرا شدن تمامی نکاتی که به آنها اشاره شد، تاثیری مستقیم بر قیمت و نتیجه نهایی کار خواهد داشت و درست اجرا نشدن حتی بخش کوچکی از آنها نیز می‌تواند در بعضی از مواقع مشکلات متعددی را برای کارفرما به همراه داشته باشد.